Life Skill คือ อะไร? ที่นักศึกษาใหม่ควรได้รู้
องค์การอนามัยโลก ได้ให้ความหมายว่า เป็นความสามารถในการปรับตัว และมีพฤติกรรมไปในทิศทางที่ถูกต้องในการเผชิญกับสิ่งท้าทายต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิต ตรงกับ ปรัชาญาของโรงเรียนสาธิต มศว ปทุมวัน ที่ว่า สรรถภาพในการปรับตัว คือความสำเร็จในชีวิต การรู้และเข้าใจทักษะชีวิต สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการเริ่มต้นกับสภาพแวดล้อมใหม่ จากมัธยมสู่อุดมศึกษาต้องปรับตัวอย่างไรกันบ้าง เพื่อไม่ให้ปัญหาที่เราเคยเจอมาในอดีตกลับมาหลอกหลอนได้ในอนาคต นักศึกษาใหม่อาจลองนำ Life Skills มาทดลองใช้เพื่อเริ่มต้นชีวิตการเรียนในระดับอุดมศึกษาได้เลย ____________________________________ แต่เนื่องจากมีนักวิชาการได้กล่าวถึงองค์ประกอบของทักษะชีวิตไว้มากมาย แต่ในบทนี้ผู้เขียนได้ทำการสังเคราะห์ข้อมูลของ องค์กรอนามัยโลก กรมอนามัย และงานวิจัยเรื่อง แบบจำลองแนวทางการพัฒนาโปรแกรมการแนะแนวและการให้คำปรึกษาสำหรับโรงเรียนในรัฐเท็กซัส (2004) ของ Dr. Shirley Neeley มหาวิทยาลัย Texas woman’s university โดยผู้เขียนจะแยกเป็น 7 ทักษะดังต่อไปนี้ . 1) ทักษะการตัดสินใจและการแก้ปัญหา บุคคลในแต่ละช่วงวัยจะต้องเผชิญกับความซับซ้อนทางสังคมที่เกิดขึ้นและเมื่อเจอปัญหาจำเป็นจะต้องมีทักษะการคิดและการตัดสินใจ โดยอาศัยการค้นหาข้อมูลการคิดหาทางเลือกที่เหมาะสมการวางแผนระยะสั้นและระยะยาว ซึ่งทักษะย่อยต่าง ๆ จะนำไปประยุกต์กับขอบข่ายของชีวิตในแต่ละด้านของบุคคล เช่น ชีวิตการเรียน ชีวิตการทำเลือกอาชีพและการงาน ชีวิตส่วนตัวของการใช้เวลาว่างเพื่อพัฒนาตนเองเป็นต้น . 2) ทักษะการสื่อสาร ทักษะที่สำคัญในการทำงานและอยู่ร่วมกับผู้อื่น เป็นความสามารถในการใช้คำพูด และภาษาท่าทาง เพื่อแสดงความรู้สึกนึกคิดของตนอย่างเหมาะสมกับสภาพวัฒนธรรมและสถานการณ์ต่าง ๆ รวมไปถึงการรับฟังผู้อื่น การตระหนักรู้ในการเป็นผู้ฟังที่ดี การรับฟังผู้อื่นอย่างตั้งใจเพื่อให้เข้าใจเจตนาที่แท้จริงของการสื่อสาร . 3) ทักษะการสร้างสัมพันธภาพกับผู้อื่น มนุษย์เป็นสัตว์สังคมจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องอยู่ร่วมกันและใช้ชีวิตร่วมกันในสังคม การที่บุคคลมีสัมพันธภาพอันดีกับบุคคลอื่น จะทำให้มีความสุขทั้งด้านสังคมและจิตใจ ทำให้อยู่ร่วมกันได้อย่างปกติสุข ตัวอย่างง่าย ๆ เช่น การให้ความเคารพผู้อื่น กานแสดงถึงความใส่ใจต่อผู้อื่น การรักษาความซื่อสัตย์ในตนเองต่อผู้อื่น . 4) การตระหนักรู้ในตนเองและการเชื่อมั่นในตนเอง ในด้านความรู้ในตนเองและการรู้ข้อจำกัด จุดดี จุดด้อยและสิ่งที่ต้องพัฒนาในตนเองเป็นสิ่งที่จำเป็นและมีประโยชน์อย่างมาก ทำให้บุคคลสามารถพัฒนาตนเองได้อย่างถูกตามความสนใจและความสามารถ ในการนำพาตนเองไปสู่เป้าหมายทั้งในด้านการเรียนและการประกอบอาชีพรวมไปถึงการสร้างครอบครัวที่ดีในอนาคตอีกด้วย . 5) การจัดการกับอารมณ์ ความสามารถในการจัดการกับอารมณ์ รู้เท่าทันอารมณ์ของตนเองได้ จะทำให้เป็นบุคคลที่สามารถตอบสนองและแสดงออกต่อสถานะการณ์ที่เหมาะสมได้ ซึ่งภาวะอารมณ์ทางลบต่าง ๆ หากจัดการได้ไม่ดีก็จะส่งผลต่อร่างกายและจิตใจ เช่น นอนไม่หลับ เครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า เป็นต้น การเรียนรู้ที่จะจัดกับกับอารมณ์และความเครียดจะช่วยลดปัญหาต่าง ๆ ที่กล่าวมาได้ . 6) การเห็นอกเห็นใจผู้อื่น เป็นส่วนที่สำคัญที่จะทำให้มนุษย์ลดความขัดใจในใจของตนเองที่มีต่อผู้อื่น ข้อขัดแย้งต่าง ๆ ทางสังคมเช่น การเหยียดเชื้อชาติ ศาสนา หรือ สีผิว จนก่อให้เกิดอาชญากรรมหรือสงครามเพราะมนุษย์ขาดการเห็นอกเห็นใจซึ่งกันและกัน ทักษะนี้เป็นความสามารถที่ทำให้เราเห็นใจบุคคลที่ต่างจากเรา ถึงแม้ว่าเราจะไม่รู้จักคุ้นเคย จะช่วยให้ยอมรับความแตกต่างระหว่างบุคคล โดยในแง่ทางการศึกษาอาจจะเป็นเรื่องง่าย ๆ ที่ควรเข้าใจก่อน เช่น ฐานะทางเศรษฐกิจ เพศวิถี ระดับการศึกษา ศาสนา วัฒนธรรม ภาษา สุขภาพ . 7) ความรับผิดชอบต่อพฤติกรรมของตนเองและสังคม มนุษย์เป็นส่วนหนึ่งของความเจริญและความเสื่อมของสังคมอย่างปฏิเสธไม่ได้ ความรู้สึกว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของสังคม และมีความรับผิดชอบในความเจริญและความเสื่อมนั้นเป็นสิ่งที่ต้องตระหนักรู้ บุคคลควรสามารถที่จะตระหนักรู้ถึงผลของการกระทำของตนเองที่มีต่อตนเองและผู้อื่นได้ และยอมรับผลที่ตามมาจากการกระทำของพฤติกรรมของตนได้ เรียนรู้ เข้าใจ และยอมรับกฏระเบียบในสังคมที่ตนเองอยู่ว่าควรปฏิบัติตนอย่างไรไม่ให้ตนเองและผู้อื่นเดือนร้อน . หากเราเป็นคนเก่ง ก็จะประสบความสำเร็จในสังคมได้ แต่ที่จริงแล้ว แค่ความเก่งยังไม่เพียงพอ แต่จะต้องมีวิธีคิดและทักษะที่สามารถนำพาชีวิตให้ประสบความสำเร็จในทุกด้าน ลองนำเอา 7 ทักษะนี้ไปใช้ดูกันนะครับ บทความโดย : อ.ต่อศักดิ์ กาญจนทรัพย์สิน ภาพประกอบโดย : นางสาวอภิชญา ตั้งตระการพงษ์ __________________
อ้างอิง https://www.who.int/mental_health/media/en/30.pdf . https://smarterlifebypsychology.com/2020/03/10/%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95/ .